In the spotlight: dans- en bewegingstherapie

In dit artikel laat Ruby Roxana Van Daelen je kennis maken met dans- en bewegingstherapie.

"Je lichaam vertelt je zoveel meer"

Ieder jaar ga ik een huttentocht maken in de bergen. Die tocht staat voor mij symbool voor het leven. Het leven met zijn ups en downs. Als je van te voren zou weten hoe het gaat verlopen en wat de moeilijke en mooie momenten gaan zijn, zou je er misschien niet aan beginnen. Of je zou je te veel zorgen maken en bezig zijn met wat er nog allemaal gaat komen. Onderaan een berg vraag je jezelf af hoe je in godsnaam daar boven gaat komen. Je ziet geen pad en de hoogte lijkt eindeloos. Er zijn verschillende momenten waarop je denkt dat je er bijna bent, maar schijn bedriegt. Stap voor stap, beetje bij beetje klim je omhoog. Eenmaal boven aangekomen ben je trots op wat je hebt bereikt en geniet je van het prachtige uitzicht. Daarna ga je weer naar beneden. Niet wetend hoe je terug beneden komt, maar nu helpt de zwaartekracht een handje mee en is het lichter. Eenmaal beneden, begint terug de klim naar de volgende bergtop.

We maken allemaal dingen mee die lastig zijn. Dingen waarvan we van te voren niet kunnen bedenken hoe we daar doorheen gaan komen of hoe we ze kunnen oplossen. Dingen die onze denkbeeldige rugzak vullen en die we meeslepen door het leven. Soms wordt de rugzak te zwaar of zien we het pad niet meer en zijn we het vertrouwen kwijtgeraakt dat we boven kunnen komen. Therapie kan helpen om de rugzak lichter te maken, om een stukje samen te lopen, terug op het pad te komen en het vertrouwen terug te vinden om weer zelfstandig de weg af te leggen. De rugzak lichter maken kan onder andere door het uiten van emoties en gevoelens. Die kunnen tot expressie gebracht worden door in beweging te komen. Dat kan zowel fysieke als innerlijke beweging zijn. Daarbij wordt veel gewerkt met de adem. Een beginpunt is het lichaamsbewustzijn vergroten.

Door je meer bewust te worden van jouw lichaam en blokkades, kun je meer bewust worden van jouw gedrag en denkkaders. Als we onze denkkaders veranderen, zullen ook gevoelens en gedrag veranderen. Ervaringen kunnen bijdragen aan verandering. Binnen Dans- en bewegingstherapie (DBT) worden dat belichaamde ervaringen genoemd. DBT is een vorm van creatieve therapie en behoort tot de lichaams- en ervaringsgerichte psychotherapie. Binnen DBT gaan we uit van de aanname dat lichaam en geest één zijn. Dus als je werkt via het lichaam, zal er ook verandering plaatsvinden in de geest en andersom. We noemen dat ook wel de body-mind connectie. Lichaam en geest beïnvloeden elkaar. Je lichaam is het belangrijkste instrument binnen die therapievorm om tot herstel, ontwikkeling en verandering te komen. Het is een bron van informatie waarnaar je kunt leren luisteren. Technieken waarmee gewerkt wordt binnen de DBT zijn onder andere: Authentic Movement, Laban Movement System, Bartenief Fundamentals, Creatieve Processen, Chase en Somatic Experience.

De ervaring en het doen, staan in DBT centraal. Ons lichaam bevat informatie over onszelf. Lichaamstaal vertelt daardoor vaak meer dan woorden. Spanningen, problemen en traumatische ervaringen kunnen zich vastzetten in ons lichaam. Met DBT kunnen we vastgezette energie, ook wel blokkades genoemd, terug laten stromen. De therapeut vertaalt de informatie die het lichaam vertelt, naar de cliënt. Daardoor kan de cliënt authentieker in het leven gaan staan. De therapeut biedt de cliënt tijdens de therapie een veilige plaats waarin de zelfexpressie van hem of haar geheel verwezenlijkt kan worden. Voorbij kunnen gaan aan schaamte, dansen, bewegen en gezien worden door anderen werkt helend.

Hoe beter je jezelf kent en weet wat je nodig hebt, hoe gemakkelijker je met het leven om kunt gaan en jouw bergen kunt beklimmen. Je kunt dan voelen hoe het met je gaat en welke acties er nodig zijn om meer balans te brengen. Als je je beter kunt afstemmen op je lichaam, kun je je ook beter afstemmen op je omgeving. DBT kan ook ondersteuning bieden bij een specifieke situatie of vraag. Er wordt dan bewogen naar aanleiding van die situatie, gebeurtenis of vraag. Dat kan dan tot nieuwe inzichten leiden. Het lichaamsgericht onderzoeksproces biedt de mogelijkheid tot groei, integratie en nieuwe leer- en succeservaringen die bijdragen aan het dagelijks leven. De therapie is erop gericht, om de cliënt de autonomie te geven om dat wat hij/zij geleerd heeft, toe te passen in het dagelijks leven en zichzelf zo te reguleren. Hoe vaker iets geoefend en herhaald wordt, hoe groter de kans dat het een nieuwe gewoonte wordt.

Binnen DBT kunnen lichamelijke klachten zoals spanning, vermoeidheid, pijn en paniekreacties worden onderzocht. Dergelijke problemen zijn vaak waarschuwingslampjes, die aangeven dat er een onderliggend probleem is waar dringend een verandering in moet komen. Zie het als een lampje dat gaat branden in de auto als de benzine bijna op is: als we er op tijd iets aan doen, is er niets aan de hand. Als we het negeren, staan we op een gegeven moment stil en hebben we hulp nodig. Tijdens DBT ga je in beweging de dialoog aan met je lichaam. Je komt in verbinding met je lijf en je gevoel. Door ruimte te geven aan wat er vanbinnen leeft, zoals spanningen en emoties, kunnen die een juiste plek krijgen, zodat ze niet meer in de weg zitten en je verder kunt.

Meer in contact zijn met jezelf waardoor je gemakkelijker keuzes kunt maken, weten wat je nodig hebt of wat of wie je wil zijn, zijn doelen waaraan gewerkt kan worden tijdens DBT. Ook voor het vergroten van je zelfvertrouwen, voor het verbeteren van emotieregulatie, om rust te vinden in jezelf en voor het oefenen met nieuwe denkkaders en/of -patronen, kun je bij DBT terecht. Klachten zoals angsten, leer- en gedragsproblemen, problemen met impulscontrole, afsplitsing tussen beleving en verbeelding, psychosomatiek, communicatie- en interactieproblemen, spanningsklachten, depressie, een laag zelfbeeld, trauma en nog vele andere klachten kunnen behandeld worden in DBT.

DBT is geschikt voor jong en oud. Danservaring of ‘goed kunnen’ dansen is zeker niet nodig.

Ruby Roxana van Daelen is 31 jaar en zit in haar laatste jaar van de opleiding DBT in Agape Belgium. Daarnaast werkt ze ook als Beeldend Therapeut in PC Bethanië te Zoersel. Ook is ze als therapeut werkzaam in Praktijk Groenstraat te Antwerpen en doet ze projecten voor The Red Pencil, waar ze werkt met leraren en jongeren. 

Wil je meer weten, neem een kijkje op www.rubyroxanavandaelen.be.